De meeste mensen eten wel eens teveel. Soms omdat ze hun honger verkeerd inschatten of omdat het zo gezellig is of lekker. Dit soort overeten is heel normaal en helemaal niet erg, als je het niet te vaak doet.
Maar er zijn ook andere vormen van overeten. Waarbij je de controle over jezelf even verliest, alles eet wat los en vast zit totdat je er letterlijk misselijk van bent.
Deze vormen van overeten kunnen behoorlijk wat stress en onzekerheid opleveren. Ze zijn alles behalve normaal en duiden erop dat er iets niet helemaal goed zit. Overeten kan verschillende oorzaken hebben. In dit artikel bespreek ik er 7 met je:
Te weinig eten
Te weinig eten kan leiden tot overeten. En dit kan komen doordat je met opzet te weinig eet of per ongeluk. Wanneer je op een streng dieet bent, eet je bijvoorbeeld met opzet weinig. Verloopt je dag anders dan gepland waardoor je niet aan eten toekomt, eet je onbedoeld te weinig. Maar het kan ook zijn dat je zelf niet vindt dat je te weinig eet, maar dat je toch zoveel beweegt dat je onder de streep tekort komt. Je lichaam registreert het tekort en geeft je een sterke prikkel om te eten. Hoe langer je wacht, hoe heftiger zo’n eetbui vervolgens kan uitpakken. Luister daarom goed naar je hongergevoel, ook als je er zelf wat anders van vindt.
Afvallen zonder honger kan ook. In dit artikel kun je lezen hoe.
Mentale restrictie
De restrictie van eten kan leiden tot een steeds sterker wordende hongerprikkel die uiteindelijk vaak eindigt in een eetbui. Deze restrictie kan letterlijk zijn (zoals in de voorbeelden hierboven) maar ook mentaal. Een mentale restrictie is bijvoorbeeld de overtuiging dat je bepaalde voedingsmiddelen moet ontwijken omdat ze “slecht” zijn. Overeten komt dan vaak voor wanneer je trek hebt in een ongezonder voedingsmiddel maar jezelf dit nooit toestaat. Je eet misschien niet daadwerkelijk te weinig calorieën, maar toch beperk je jezelf onopgemerkt continue. Het loslaten van deze mentale restrictie kan in het begin eetbuien tot gevolg hebben. Je lichaam haalt het tekort aan vrijheid eigenlijk een beetje in op deze manier.
Het loslaten van eetregels
Het loslaten van strenge eetregels kan in het begin overeten tot gevolg hebben. Dit ervaren veel mensen die lang gedieet hebben of aan het herstellen zijn van een eetstoornis. Laat je hierdoor echter niet afschrikken. Net zoals hierboven beschreven, haalt je lichaam in wat het tekort gekomen is. Het is niet onverstandig hier begeleiding bij te zoeken, maar in de regel nemen de eetbuien ook vanzelf weer af wanneer ze de ruimte gekregen hebben. Je kunt het vergelijken met een elastiekje dat altijd strak gespannen heeft gestaan. In het eerste moment schiet het los en gaat alle kanten op, maar uiteindelijk komt het stil te hangen. Zo kun ook jij na deze periode een nieuwe balans bereiken.
What the hell effect
Het ‘What the hell effect’ treedt vaak op wanneer je eenmaal toegegeven hebt aan de drang om iets te eten. Na de eerste paar happen bedenk je dat het nu toch al een verloren gevecht is en je het er maar net zo goed van kunt nemen. Morgen begin je wel weer opnieuw. Het vermogen om kritisch naar jezelf en eten te kijken schakelt op dit moment even uit en vaak is de enige manier om te stoppen, wanneer de bodem van de verpakking bereikt is. Probeer vaker kleine beetjes van uitdagende voedingsmiddelen te eten, zonder dat je jezelf een restrictie oplegt.
Meer over het ‘What the hell effect’ en hoe je ermee kunt leren omgaan, lees je in dit artikel.
Ondergewicht
Het is mogelijk om voldoende te eten en geen tot weinig mentale restricties (meer) te hebben en toch ondergewicht te behouden. Bij ondergewicht registreert het lichaam het gezondheidsgevaar en blijft sterker en vaker een hongerprikkel geven tot een gezond gewicht bereikt is. Waar dit gezonde gewicht bij jou ligt, heb je weinig invloed op. Misschien vind je jezelf op een bepaald gewicht wel goed, maar voelt je lichaam zich prettiger als het nog 2 kilo zwaarder is. Dan zal het altijd prikkels geven om in die richting te bewegen. Zolang je ondergewicht of niet je optimale gewicht hebt, zul je dus vaker of meer honger hebben.
Onderdrukte emoties
Bij onderdrukte emoties gebruik je eten metaforisch als een manier om de gevoelens naar beneden te drukken. Soms kan eten ook een mentale leegte opvullen die je ervaart of afleiden van wat er daadwerkelijk speelt. Emoties die tot overeten kunnen leiden zijn bijvoorbeeld verdriet dat niet gevoeld wordt, angst die niet aangegaan wordt, onzekerheid die niet erkent wordt, boosheid die niet geuit wordt of frustratie die niet besproken wordt. De onderdrukte emoties leren aanvoelen en toelaten helpt vaak direct met het afnemen van de hongerprikkel en de drang om te overeten.
Hormonale disbalans
Hormonen regelen alles in het lichaam, zo ook hoeveel honger en verzadiging je ervaart. De hormonen die hiervoor verantwoordelijk zijn leptine (versimpeld: het verzadigingshormoon) en ghreline (versimpeld: het hongerprikkel-hormoon). Deze kunnen verstoord raken wanneer je lichaam ook uit balans is. Dit is bijvoorbeeld het geval als je vaak te weinig slaapt en moe bent, veel stress ervaart en / of overspannen bent en bijvoorbeeld als je geen of geen goede menstruatie hebt.
Wat je kunt doen
Honger is een signaal dat aangeeft dat je moet eten. Net zoals het gevoel dat je naar het toilet moet of moe bent en wilt slapen, heeft het een functie. Wanneer je je voedselinname uitstelt of met trucjes probeert te beperken (bijvoorbeeld een groot volume eten van dingen die weinig calorieën hebben), kun je deze prikkel op den duur verstoren. De enige manier om hem dan weer goed te laten functioneren, is door er gehoor aan te geven. Ook wanneer dit in het begin eetbuien tot gevolg heeft. Deze eetbuien kunnen voelen alsof je juist helemaal de verkeerde kant op gaat en de controle kwijtraakt. Ervaar je dit en kom je er zelf moeilijk uit, laat je dan goed begeleiden door iemand die er veel ervaring mee heeft.
Je kunt voor het najaar 2021 nog bij mij terecht, een aantal plekken zijn nog beschikbaar.
Heeft dit artikel jou geholpen? Dan kan het misschien ook anderen helpen. Deel het gerust of stuur het door.
